Dương Quý Phi tên thật là Dương Ngọc Hoàn, hiệu Thái Chân (719-756), là sủng phi nổi tiếng của vua Đường Huyền Tông. Bà được xếp vào một trong tứ đại mỹ nhân trong lịch sử Trung Quốc, thường được miêu tả là có vẻ đẹp khiến muôn hoa phải hổ thẹn (Tu Hoa).
Tranh vẽ Dương Quý Phi. (Ảnh minh họa)
Sử sách Trung Quốc ghi chép, Dương Ngọc Hoàn sinh ra trong một gia đình quan lại ở Thục Quận (nay là Thành Đô, Tứ Xuyên). Bà được học hát, múa từ nhỏ, và chuyển đến Lạc Dương sinh sống năm 10 tuổi.
Đến năm 17 tuổi, Dương Ngọc Hoàn được chọn làm vợ của Thọ Vương Lý Mão, con trai của vua Đường Huyền Tông. Tuy vậy, sau lần gặp mặt đầu tiên, Đường Huyền Tông đã động lòng trước con dâu, và lên kế hoạch để biến bà thành phi tử của mình.
Khi mẹ của Thọ Vương Lý Mão qua đời, Đường Huyền Tông đã yêu cầu con dâu xuất giá làm đạo sĩ để chịu tang cho mẹ chồng, từ đó không còn là vợ của Lý Mão. Sau khoảng 1 năm chịu tang, Đường Huyền Tông đã chính thức đưa Dương Ngọc Hoàn vào cung, sắc phong làm Quý Phi.
Mặc dù sở hữu nhan sắc diễm lệ làm đắm say lòng người nhưng Dương Quý Phi có một tật xấu là ngủ ngáy và nghiến răng. Đối với nhiều hoàng đế, việc phi tần ngủ ngáy là điều khó có thể chấp nhận. Thế nhưng, đối với Đường Huyền Tông, tiếng ngủ ngáy của Dương Quý Phi lại khiến ông hoàng này rất thích, thậm chí là càng yêu thương, sủng hạnh phi tần này hơn.
Theo các nhà nghiên cứu lịch sử, Dương Quý Phi được Đường Huyền Tông sủng hạnh như vậy là vì trong hậu cung có hàng ngàn phi tần nhưng chỉ có mỹ nhân này là ngủ ngáy. Đối với nhiều người, càng thứ gì hiếm thì càng quý. Đường Huyền Tông cũng quan niệm như vậy nên không coi việc sủng phi ngủ ngáy là tật xấu.
Thêm nữa, Đường Huyền Tông có thể cho rằng, khi ở bên Dương Quý Phi, hai người tận hưởng đầy đủ cung bậc cảm xúc như một cặp vợ chồng bình thường.
Hình ảnh Dương Quý Phi được tái hiện trên phim. (Ảnh minh họa)
Cũng theo các sử gia, sự sủng ái quá mức của Đường Huyền Tông dành cho Dương Quý Phi là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự diệt vong của nhà Đường. Về phần Dương Quý Phi, bà lại lén lút qua lại với An Lộc Sơn, con nuôi của Đường Huyền Tông. Điều này khiến Đường Huyền Tông buộc phải ban chết cho Quý Phi khi An Lộc Sơn đã khởi binh làm phản.
Theo các tài liệu còn sót lại, Dương Quý Phi mất khi tròn 38 tuổi, lăng mộ của bà được đặt ở tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. Hiện vẫn còn những tranh cãi về việc bà có con hay không.
Sắc đẹp của Dương Quý Phi được cho là vô cùng phù hợp với thẩm mỹ thời nhà Đường, khi một người phụ nữ được coi là hấp dẫn phải tròn trịa, đầy đặn. Cuộc đời của Dương Quý Phi cũng là tư liệu được khai thác rất nhiều trong các tác phẩm nghệ thuật, và những diễn viên được chọn để thể hiện bà đều là những người đẹp có tiếng như Phạm Băng Băng, Lâm Phương Binh, Vương Lộ Dao...