100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt sáng nay tán thành thông qua nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân. Cụ thể, mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm)/mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng.
Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.
Trước khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua, trình bày tờ trình dự thảo, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, mức giảm trừ gia cảnh hiện hành được áp dụng từ năm 2020 đến nay nên cần thiết phải rà soát, đánh giá lại để đề xuất điều chỉnh cho phù hợp.
Mức giảm trừ gia cảnh nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng (Ảnh minh họa).
Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.
Phương án 1: Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng CPI.
Theo số liệu của Cục Thống kê thì trong giai đoạn từ năm 2020 đến hết năm 2025, chỉ số CPI lũy kế dự kiến biến động 21,24%, do đó, có thể xem xét để điều chỉnh tương ứng với mức tăng của chỉ số CPI, cụ thể như sau:
Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 21,24% so với mức hiện hành).
Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 5,3 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 21,24% so với mức hiện hành).
Theo Bộ Tài chính thực hiện phương án này, dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 12.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.
Phương án 2: Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người.
Theo số liệu của Cục Thống kê thì biến động về thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người từ năm 2020 đến nay khoảng 40-42%, do đó, căn cứ theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người năm 2025 so với năm 2020 nêu trên thì mức giảm trừ gia cảnh có thể điều chỉnh như sau:
Mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành).
Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành).
Theo phương án này, cá nhân là người nộp thuế (nếu không có người phụ thuộc) có mức thu nhập là 17 triệu đồng/tháng thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm là 10,5% (8% BHXH + 1,5% bảo hiểm y tế + 1% bảo hiểm thất nghiệp) là 1,785 triệu đồng (17 triệu đồng x 10,5%) + 15,5 triệu đồng (giảm trừ cho bản thân người nộp thuế) = 17,285 triệu đồng. Do đó, với mức thu nhập 17 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 17,285 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).
Trường hợp cá nhân người nộp thuế có 1 người phụ thuộc với mức thu nhập là 24 triệu đồng/tháng thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm là 10,5% x 24 = 2,52 triệu đồng + 15,5 triệu đồng (giảm trừ cho bản thân người nộp thuế) + 6,2 triệu đồng (giảm trừ cho 1 người phụ thuộc) = 24,22 triệu đồng. Do đó, với mức thu nhập 24 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 24,22 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).
Trường hợp cá nhân người nộp thuế có 2 người phụ thuộc với mức thu nhập là 31 triệu đồng/tháng thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm là 10,5% x 31 = 3,255 triệu đồng + 15,5 triệu đồng (giảm trừ cho bản thân người nộp thuế) + 12,4 triệu đồng (giảm trừ cho 2 người phụ thuộc (6,2 triệu đồng x2)) = 31,155 triệu đồng. Do đó, với mức thu nhập 31 triệu đồng/tháng thì người này vẫn chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 31,155 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).
(Ảnh minh họa).
Bộ Tài chính cho biết, thực hiện phương án này, dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.
Theo báo cáo khảo sát mức sống dân cư năm 2024 của Cục Thống kê công bố, thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam trong năm 2024 (theo giá hiện hành) là 5,4 triệu đồng và nhóm hộ có thu nhập cao nhất (nhóm gồm 20% dân số giàu nhất - nhóm 5) có thu nhập bình quân là 11,8 triệu đồng/tháng/người.
Theo đó, mức giảm trừ cho người nộp thuế theo phương án 2 (15,5 triệu đồng/tháng) là gần 3 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người (cao hơn nhiều so với mức phổ biến mà các nước đang áp dụng từ 0,5 đến 1 lần); đồng thời cũng cao hơn mức thu nhập bình quân của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất. Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc của phương án 2 (6,2 triệu đồng/tháng) là cao hơn mức thu nhập bình quân đầu người năm 2024 (là 5,4 triệu đồng/người/tháng).
Tờ trình của Bộ Tài chính nêu rõ, việc điều chỉnh nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế theo các phương án nêu trên sẽ góp phần giảm bớt nghĩa vụ cho người nộp thuế trong bối cảnh giá cả, lạm phát tăng so với thời điểm năm 2020. Số thuế phải nộp sẽ được giảm cho mọi người nộp thuế, trong đó tỷ lệ giảm số thuế phải nộp trên thu nhập của nhóm người nộp thuế ở bậc thuế thấp sẽ nhiều hơn so với những người nộp thuế ở bậc thuế cao.
Nếu áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới cao hơn mức giảm trừ gia cảnh hiện hành thì toàn bộ người nộp thuế hiện nay tại các bậc thuế (cùng với số lượng người phụ thuộc đã đăng ký giảm trừ gia cảnh) sẽ giảm đi số thuế TNCN phải nộp. Cá nhân càng có nhiều người phụ thuộc thì số thuế giảm càng nhiều.
Tuy nhiên, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cần được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo phù hợp với sự biến động của giá cả cũng như sự gia tăng mức sống dân cư trong giai đoạn vừa qua cũng như dự báo cho thời gian tới đây, đồng thời không làm giảm vai trò của chính sách thuế thu nhập cá nhân trong hệ thống thuế.
Qua tổng hợp, đa số các ý kiến tham gia đồng tình theo phương án 2, do đó, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh giảm trừ gia cảnh theo phương án 2 là giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu/tháng. Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng.