Nhiều bài viết và video trên Facebook, TikTok mô tả về “ngày tận thế”, “bóng tối toàn cầu”, hay “tối trời tối đất 7 ngày 7 đêm”, khiến không ít người hoang mang, đặc biệt là người cao tuổi. Ở một số nơi, người dân thậm chí đã đổ xô mua đèn cầy, mì gói và thực phẩm khô để tích trữ.
Những tin đồn trên mạng xã hội thường khiến nhiều người nhẹ dạ tin là thật và đổ xô mua đồ tích trữ (Ảnh minh hoạ)
Tin “tối 7 ngày 7 đêm” thực chất là thông tin bị bóp méo
Nguồn gốc tin đồn xuất phát từ việc một số tài khoản mạng xã hội chia sẻ lại cảnh báo của các trang dự báo quốc tế về khả năng xảy ra bão điện từ (bão mặt trời) cấp trung bình đến mạnh vào đầu tháng 12. Đây là hiện tượng tự nhiên quen thuộc với giới khoa học, xảy ra khi mặt trời phóng ra bức xạ, hạt mang điện hoặc dòng vật chất (CME) tác động vào từ quyển Trái đất.
Từ những thông tin khoa học này, một số người đã cắt ghép, phóng đại và biến tấu thành các phiên bản gây hoang mang như “tối 7 ngày 7 đêm”, “đất đá sụp đổ”, “nền văn minh tê liệt”. Những nội dung này lan truyền nhanh, thu hút hàng trăm nghìn lượt xem khiến nhiều người lầm tưởng là thật.
Công an nhiều địa phương đã phát đi cảnh báo, khẳng định đây là tin đồn thất thiệt, không có cơ sở khoa học. Người dân được khuyến cáo không chia sẻ hoặc bình luận lan truyền thông tin sai sự thật; những trường hợp cố ý phát tán tin giả có thể bị xử lý theo quy định pháp luật.
Bão điện từ là gì và tác động ra sao?
Bão điện từ (hay bão mặt trời) xảy ra khi mặt trời phóng ra các đợt bức xạ, tia lửa mặt trời và dòng vật chất mạnh mẽ. Khi chúng tương tác với từ trường trái đất, có thể gây ra những hiện tượng như: bão địa từ, cực quang, nhiễu sóng radio, ảnh hưởng hệ thống định vị GPS, gián đoạn hoạt động vệ tinh và lưới điện.
Mức độ được chia từ nhẹ đến cực mạnh:
- Cấp thấp: Nhiễu sóng nhẹ.
- Cấp trung bình: Gián đoạn tín hiệu, xuất hiện cực quang
- Cấp cao: Nguy cơ hỏng thiết bị điện tử, vệ tinh, ảnh hưởng lưới điện.
- Cấp cực đại: Rất hiếm, có thể gây mất điện diện rộng.
Tuy nhiên, các cơ quan nghiên cứu không gian khẳng định rằng ngay cả khi mạnh, bão mặt trời không thể khiến Trái đất chìm trong bóng tối nhiều ngày như các tin lan truyền trên mạng. Tác động chủ yếu xảy ra với thiết bị công nghệ, không làm thay đổi ánh sáng ban ngày.
Bão mặt trời có ảnh hưởng đến sức khỏe không?
Nỗi lo về việc bão mặt trời gây hại cho cơ thể là không có cơ sở. Khí quyển và từ trường Trái đất bảo vệ con người bằng cách chặn phần lớn bức xạ có hại. Các cơ quan không gian quốc tế đều khẳng định hiện tượng này không gây nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe.
Một số nghiên cứu ghi nhận rằng bão địa từ mạnh có thể ảnh hưởng nhẹ đến người nhạy cảm, đặc biệt là người mắc bệnh tim mạch hoặc rối loạn thần kinh, với triệu chứng như rối loạn giấc ngủ, thay đổi nhịp tim, huyết áp hoặc cảm giác mệt mỏi. Tuy vậy, mức độ này hoàn toàn không giống như các lời đồn đoán mang tính thảm họa trên mạng.