Alisa Phạm (tên tiếng Việt là Phạm Vi An), sinh năm 2010 tại Hà Nội, là một trong những nữ sinh gốc Việt nổi tiếng thế giới nhờ tài năng xuất chúng. Ngay từ khi mới 2 tuổi, Alisa đã bộc lộ khả năng vượt trội khi có thể tự đọc sách. Cô bé còn có năng khiếu đặc biệt về ngoại ngữ và nhanh chóng thành thạo tiếng Anh chỉ sau vài năm học.
Năm 7 tuổi, Alisa cùng gia đình chuyển đến New Zealand và bắt đầu học lớp 4 tại trường St. Thomas. Tại đây, cô bé đã thể hiện khả năng tiếp thu phi thường khi hoàn thành toàn bộ chương trình trung học chỉ trong vòng 10 tháng.
Alisa Phạm được vinh danh là một trong 100 thần đồng toàn cầu trong lĩnh vực giáo dục
Năm 11 tuổi, Alisa chính thức trở thành sinh viên nhỏ tuổi nhất tại Đại học Công nghệ Auckland (AUT). Với tài năng của mình, cô bé được gia nhập Mensa New Zealand, cộng đồng danh giá dành cho những người có chỉ số IQ thuộc nhóm 2% dân số thế giới.
Theo học ngành truyền thông tại AUT, Alisa tiếp tục khiến nhiều người ngưỡng mộ khi hoàn tất 22 trong số 24 học phần chỉ sau 2 năm. Do lịch giảng dạy của giảng viên bị trùng, cô phải học 2 môn còn lại muộn hơn, do đó việc tốt nghiệp được dời đến năm 2024. Ở tuổi 14, Alisa tốt nghiệp đại học với tấm bằng loại xuất sắc, trở thành một trong những sinh viên gốc Việt trẻ nhất nhận bằng cử nhân trong lịch sử giáo dục New Zealand.
Không dừng lại ở đó, sau khi nhận bằng cử nhân, Alisa tiếp tục học song song hai chương trình thạc sĩ. Cô dự kiến hoàn thành chương trình Thạc sĩ Triết học ngành Trí tuệ nhân tạo tại AUT vào cuối năm 2025 và đồng thời theo học từ xa chương trình Tâm lý học tại Đại học Harvard (Mỹ), dự kiến tốt nghiệp vào năm 2026. Tháng 6/2025, Tổ chức Thần đồng Thế giới (Global Child Prodigy Award) đã vinh danh Alisa là một trong 100 thần đồng toàn cầu trong lĩnh vực giáo dục. Đây là lần thứ hai cô bé nhận được danh hiệu danh giá này.
Alisa có niềm đam mê đặc biệt với AI và an ninh mạng. Cô đã dành trọn kỳ nghỉ hè 3 tháng để tự học chương trình đại học ngành Công nghệ thông tin qua các khóa miễn phí trực tuyến. Alisa mong muốn kết nối hai lĩnh vực này nhằm kiểm soát, định hướng sự phát triển của trí tuệ nhân tạo theo hướng nhân văn, phục vụ lợi ích con người.
Bên cạnh thành tích học tập, Alisa còn khởi nghiệp từ sớm. Năm 2020, dưới sự định hướng của mẹ, cô thành lập The House of Wisdom, một tổ chức phi chính phủ tập trung vào việc giảng dạy tiếng Anh trực tuyến, phát triển kỹ năng mềm và chia sẻ kiến thức về đầu tư. Cô bé cũng chủ động tìm hiểu về tài chính và đã có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán trong nhiều năm.
Tinh thần chủ động giải quyết vấn đề của Alisa đã được thể hiện từ khi còn rất nhỏ. Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí New Zealand Woman's Weekly, Alisa chia sẻ rằng năm 8 tuổi, cô đã viết thư cho Bộ trưởng Giao thông Vận tải để xin một lối qua đường an toàn. “Có rất nhiều lỗi chính tả nhưng tôi đã suy nghĩ về những gì mình có thể làm để giải quyết vấn đề. Đó là khoảnh khắc ‘eureka’ đầu tiên của tôi”, cô hào hứng kể lại.
Alisa cũng luôn trăn trở với các vấn đề toàn cầu. Cô bày tỏ: “Có 120 triệu trẻ em gái trên toàn thế giới không được đến trường. Tôi muốn tận dụng tối đa những cơ hội mình có và truyền cảm hứng cho các em gái khác trên toàn cầu”.
Mơ ước của cô là trở thành một công dân có đóng góp tích cực cho đất nước và một ngày nào đó được cùng mọi người đi du lịch vòng quanh thế giới bằng xe điện. Khiêm tốn trước những thành tích của mình, Alisa nhấn mạnh: “Tôi không phải là thiên tài. Tôi là người tốt và luôn cố gắng làm điều đúng đắn”.